Klik

🏝️ Begin van de slavernij in Suriname

1651: De Engelse kolonisten onder leiding van Francis Willoughby stichten plantages in Suriname en brengen de eerste tot slaaf gemaakte Afrikanen mee om op de plantages te werken.

1667: Tijdens de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog veroveren de Nederlanders Suriname en ruilen het in het Verdrag van Breda tegen Nieuw-Amsterdam (het latere New York).

Vanaf dat moment wordt Suriname een Nederlandse kolonie, bestuurd door de Sociëteit van Suriname (waarin de Nederlandse staat, de stad Amsterdam en de West-Indische Compagnie deelnamen).

⚙️ Het plantagesysteem

Suriname ontwikkelt zich tot een plantagekolonie, waar producten als suiker, koffie, katoen en cacao worden verbouwd.

Dit werk werd gedaan door tot slaaf gemaakte Afrikanen, die met geweld uit West-Afrika (vooral uit gebieden van het huidige Ghana, Benin en Nigeria) werden weggevoerd.

De omstandigheden waren uiterst zwaar: lange werkdagen, lijfstraffen, slechte voeding en hoge sterfte.

 

⚔️ Verzet en marrons

Ondanks de onderdrukking kwamen veel tot slaaf gemaakten in opstand of vluchtten de jungle in.

Deze gevluchte mensen, de marrons (ook wel bosnegers genoemd), vormden eigen gemeenschappen in het binnenland.

Ze voerden vrijheidsoorlogen tegen de koloniale macht.

Bekende marronleiders waren bijvoorbeeld Boni, Alabi en Jolicoeur.

In de 18e eeuw sloten sommige marrongemeenschappen vrede met de koloniale overheid en kregen ze zelfbestuur, iets unieks in de koloniale wereld.

 

⛓️ Afschaffing van de slavernij

De slavernij in Suriname werd officieel afgeschaft op 1 juli 1863, tegelijk met die in de andere Nederlandse koloniën (zoals op Curaçao en Sint Maarten).

Deze datum staat bekend als Keti Koti (Sranantongo voor “de ketenen zijn verbroken.

Maar: de tot slaaf gemaakten moesten nog tien jaar “staatstoezicht” doorlopen (tot 1873), waarin ze verplicht op de plantages moesten blijven werken tegen lage lonen.

Pas daarna waren zij volledig vrij.

 

👣 Na de slavernij

Na 1873 kampten de plantages met een groot tekort aan arbeidskrachten.

De Nederlandse regering haalde daarom contractarbeiders uit:

India (Brits-Indië) → de Hindoestanen

Java (Nederlands-Indië) → de Javanen

Zo ontstond de etnisch diverse bevolking die Suriname vandaag de dag kenmerkt.

 

🕯️ Herinnering en erkenning

Sinds de 20e eeuw groeit de aandacht voor de slavernijgeschiedenis.

In Suriname en Nederland wordt Keti Koti jaarlijks herdacht en gevierd op 1 juli.

In 2023 bood de Nederlandse regering officieel excuses aan voor het slavernijverleden.

Er zijn ook vele monumenten, waaronder het Nationaal Slavernijmonument in Amsterdam (2002).